Beelddenkers

Feest van herkenning
Waarom Pien’s clienten zoveel moeite hebben (gehad) met het onderwijs, heeft te maken met een andere manier waarop zij hun hersens gebruiken. Als zij dit uitgelegd krijgen en zelf ook gaan herkennen, ervaren zij deze constatering meestal als een verlossing: “Dus ik ben niet gek! Ik ben niet dom! Ik ben geen warhoofd!”

Merijn (37) na het intakegesprek:

“Ik wil zo graag dat mijn vriendin eens mee mag komen om met eigen ogen te zien wat hier gebeurt!”

Begeleiding beelddenkers
Pien geeft drie soorten trainingen aan beelddenkers (die al dan niet dyslectisch zijn):
1. Een persoonlijk traject van training en counseling genaamd: ‘Verander je mindset!’. (Acht á tien sessies van elk twee uur)
2. Groepstraining “Verbeteren van spelling-, lees- en schrijfvaardigheden’. (Vijf sessies van elk twee uur)
3. Groepstraining ‘Stressmanagement’. (Twee sessies van elk twee uur)

Waarin onderscheidt de beelddenker zich van anderen?
Allereerst door zijn andere leerstijl. Het onderwijs en de maatschappij als geheel gaat echter uit van de meerderheid van de mensen, die van de zogenaamde “left-side-brained-people”. Deze meerderheid denkt systematisch, stapje voor stapje (dus eerst het ene bespreken om pas daarna over te gaan op het volgende onderwerp). Zij denken en werken vanuit de details (de onderdelen) toe naar het (overzicht van het) geheel.

Dyslectici daarentegen, de Adhd’ers én de niet gediagnosticeerde “beelddenkers” hebben een geheel andere breinvoorkeur. Zij worden vooral aangestuurd door hun rechter hersenhelft. Hier komt niet alleen andere informatie binnen (namelijk de visuele vormen en -patronen, kleuren, fantasie, associaties, het 3D-ruimtelijk bewustzijn), zij bekijken die informatie ook niet stapje voor stapje maar vanuit het overzicht van het geheel, vanuit het totale beeld. Pas vandaar uit bestuderen zij de details ervan. En al die informatie komt ook nog eens min of meer tegelijkertijd binnen!

Uitspraak van een werkgever:

“Tjonge, wat een warhoofd! Soms word ik echt dol van zijn verhalen, van al zijn woorden die over elkaar heen tuimelen!”

De samenleving heeft de “left-side-brained” mensen heel hard nodig om er orde (systematiek) en regelmaat in aan te brengen. Deze zelfde samenleving echter staat tegelijkertijd ook te springen om de speelsheid en creatieve dynamiek van de beelddenkers, om deze in te voegen in hun ontwerpen, plannen en andere producten van denken. Laat deze speelsheid en dynamiek nu juist de opvallendste kenmerken zijn van beelddenkers! … Als ze maar de kans krijgen …

Beelddenken nader omschreven
Beelddenken kan worden omschreven als een ruimtelijke manier van denken waarbij beelden van situaties en handelingen in gedachten worden bekeken. (En dit vanbinnen bekijken van beelden gebeurt ook nog eens tegelijkertijd, naast elkaar.) Dankzij dit dynamische en woordloze denkproces krijgen zij razendsnel inzicht en overzicht.
Niet-beelddenkers daarentegen, het grootste deel van de mensen, denken voornamelijk in systematisch opeenvolgende concepten waarin taal de hoofdrol speelt.

Beelddenkers hebben hun talent meer zitten in het kijken dan in het luisteren. Het zijn dan ook geen doorsnee mensen. Ze hebben veel fantasie, zijn creatief en origineel. Ze zijn vaak heel gevoelig en staan intens, met hun hele hebben en houden, in het leven.

Ze zijn dan ook altijd bezig. Soms zichtbaar (kijk naar hun lichamelijke onrust), maar bij velen wordt dit voortdurend denken in beelden gecamoufleerd door “dagdromen”. Al lijken ze dan ver weg met hun hoofd, dan toch is er een grote mate van denkactiviteit. Zij ervaren daarom hun hoofd erg vaak als “druk”, als vol. Na lang luisteren, praten of lezen ogen ze dan ook vaak uitgeput. De beelden in hun hoofd tuimelen dan over elkaar heen.

Concentratieproblemen? Ga jongleren

Chaotisch?
Het is vanwege hun beeldenrijkdom dat ze “van de hak op de tak” vliegen tijdens het praten. Dit sterk associatieve denken zorgt ervoor dat niet-beelddenkers hen vaak “chaotisch” noemen. Deze bestempeling echter wordt veelal als kwetsend ervaren omdat hier immers sprake is van een creatieve manier om met informatie om te gaan, van onvervalst creatief denken. Alleen dit denken ontwikkelt zich op een andere manier dan bij anderen en wordt dan ook vaak niet als zodanig begrepen.

Geen duidelijk tijdsbesef
Een typisch ander kenmerk van beelddenkers is dat zij als het ware “niet in de tijd, maar in de activiteit” leven. Heftig wordt het moment van nu geleefd, zonder duidelijk tijdsbesef. Het gevolg hiervan is dat zij bij het maken van opdrachten gevoelig zijn voor stress en soms zelfs paniekmomenten ontwikkelen. En … heel vaak te laat komen …

Taal als barrière
Beelddenkers zijn weliswaar in staat om ingewikkelde situaties in één oogopslag te overzien, zij kunnen dit niet altijd vlug en geordend omzetten in taal of getallen. Daardoor zijn ze vaak moeilijk te volgen.

Omdat in het onderwijs op een sterk talige manier wordt lesgegeven ontstaan er vaak al in groep 4 problemen. Deze lijken op dyslectische verschijnselen, vanwege de bijbehorende achterstand op lees- en/of spellinggebied. Bij weer anderen onstaan pas later problemen. Meestal bij de vreemde talen, vooral bij Engels. Als dyslectische verschijnselen hardnekkig blijven ondanks begeleiding kan er overwogen worden om van ‘dyslexie’ uit te gaan.

Het kan even goed zijn dat ze maar moeizaam de rekenbewerkingen of het muzieknotenschrift weten te automatiseren. Of dat ze geen raad weten met het onthouden van afkortingen, (plaats)namen of telefoonnummers.
voorkant boekje
Grote onkunde over beelddenken
Vanwege al deze kenmerken (en veel meer) ontmoeten beelddenkers vaak al jong veel onbegrip. Zij reageren anders dan anderen: te snel, helemaal niet of apart. Hun manier waarop zij in het leven staan wordt vaak niet begrepen of soms afgekeurd. Het gevolg hiervan is, helaas te dikwijls, een negatief zelfbeeld en/of een hardnekkige onzekerheid. Door grote onkunde over deze bijzondere aanleg komen veel talenten van beelddenkers onvoldoende aan het licht of pas wanneer zij de school verlaten hebben. Veel volwassen beelddenkers kijken daarom met pijn en verdriet terug op hun schoolloopbaan en komen, als het goed is, pas veel later tot hun recht. Om deze onkunde weg te nemen, heeft Pien het boekje geschreven “Hoe je zorgleerlingen vleugels geeft en iedereen om hen heen”.

Hoe ziet de training van beelddenkers er uit?
Om alvast een indruk te krijgen van zo’n training die specifiek is gericht op die andere manier van denken die wij “beelddenken” noemen, vind je onderaan deze pagina een filmpje over een 8-jarig ‘klantje’ van Pien.

Het trainen van beelddenkers behoort tot de favoriete “sport” van Pien omdat zijzelf er eentje is, intussen al een lang leven lang. Aan sommige volwassenen onder hen geeft zij een korte ZKM-coaching van vier dagdelen, specifiek gericht op de praktijk van hun andere manier van denken. Voor beelddenkende (jong)volwassenen past meestal een training beter van acht á tien sessies van elk twee uur. Tijdens het intakegesprek wordt duidelijk welke vorm van begeleiding het beste past.

Counselen van een beelddenker
Het kleine, dyslectische meisje hierboven
is intussen een succesvolle Pabo-studente geworden (2014).

Op al deze dagen staat het counselen van de cliënt centraal door nadruk te leggen op de mooie kanten van zijn aanleg (en karakter) en op de (her)waardering van zijn talenten. Voor de schoolgaanden onder hen wordt er gezocht naar de leerstijl van de client, haar/zijn specifieke, persoonlijke insteek van leren.

problemen met het automatiseren oplossen m.b.v. klei

Afhankelijk van de leeftijd en klas traint zij het volgende:

– het automatiseren van alle symbolen die nodig zijn bij het lezen, spellen, rekenen of het muzieknotenschrift (bladmuziek). Dit gebeurt op creatieve wijze, met veel plezier en in eigen tempo, alle drie aspecten die passen bij hun specifieke aanleg
– een methode om moeilijk te spellen woordjes in te prenten, maar ook “lege” woordjes, zoals “het” of “er”
– een methode om verkeerd ingeprente woorden opnieuw in te prenten
– een gemakkelijke manier om te ontspannen waardoor zelfredzaamheid onder stress wordt vergroot
– een betere manier om aandacht te focussen
– ‘leren om te leren’. Dit gebeurt op een speelse manier met behulp van MindMappen
– huiswerk beter plannen
– alles wat verder nodig is in het kader van remedial teaching voor het voortgezet onderwijs en volwassenheid (zoals afkortingen, volgorde van knoppen bij apparaten, telefoonnummers en namen)

Terugkomdag
Er wordt tijdens de training door Pien voortdurend gekeken naar de gehele mens en niet naar het “etiket” of het probleem wat er misschien ook is. Het resultaat van de training is dan ook dat de cliënt naar huis gaat met nieuwe technieken die met plezier en succeservaringen zijn ingeoefend. Thuis en op school moeten deze nog verder worden ingeslepen. Om te garanderen dat de cliënt hiermee op de goede weg blijft, is in het traject een terugkomdag (of -morgen) inbegrepen.

P.S. Casper kwam vanwege zijn jonge leeftijd niet vijf dagen maar 10 morgens.

Reactie van de oma van Casper bij het verschijnen van dit filmpje:
28 januari 2011 (13:07 uur)
Als Omi van Casper, was ik zeer verrast met deze site en onderschrijf de enorme voortgang van ons kleinkind, heb de ontwikkeling zeer nauw gevolgd en wil hier dan ook mijn complimenten geven aan Pien, maar ook aan Femke, die als eerste de ouders op de hoogte bracht van haar bevindingen. Wij waren ook zeer verrast met het laatste rapport van Casper en zijn vooruitgang met lezen, maar nog blijer zijn we met zijn toegankelijkheid naar ons, naar andere mensen en schoolvrienden. Het is een heerlijk spontaan en lief kleinkind, waar we zeer trots op zijn en dankbaar dat er zoveel zorg en liefde aan is besteed.
Een zeer trotse Omi en Opa
wimvanberkesteijn@kpnplanet.nl
Mevrouw van Berkesteijn

3 Responses to Beelddenkers

  1. Paulien says:

    Als ik dit lees vallen er zoveel stukjes op zijn plaats!!
    Ik ben een vrouw van 42 en moeder van twee zoons. Ik heb me altijd “anders” gevoeld, kwam op school niet goed mee. Daar werd gezegd: “Je kunt het wel, alleen het komt er niet uit!” Op de middelbare school hetzelfde, automatiseren en stampen lukte mij niet waardoor ik vier jaar lang extra bijles heb gehad. Hierdoor is mijn zelfvertrouwen ontzettend aangetast waar ik nu nog steeds en misschien zelfs meer last van heb omdat ik niet wil dat mijn kinderen zien/merken dat ik leren nog steeds moeilijk en lastig vind.?

    • Pien says:

      Dank je wel Paulien voor je openhartigheid. Graag wil ik je geruststellen dat je een van de zeer velen bent die, met hun andere manier van leren, niet eruit wisten te halen wat er werkelijk in zit.
      Heel verdrietig echter, vind ik, dat je je daarvoor schaamt ten aanzien van je eigen kinderen. Mijn workshop a.s. zaterdag gaat juist over het ANDERS kijken naar jezelf door te horen dat jij juist dingen kunt die anderen helemaal niet of niet zo vanzelfsprekend doen als jij. Kom naar de workshop, dan zullen je ogen hopelijk opengaan voor een nieuwe kijk naar jezelf!

  2. Pien says:

    Ha die Bart, wat heerlijk alweer iemand ‘tegen te komen’ die bij zichzelf hetzelfde herkent als bij zovelen! In de herfst mag ik opnieuw een interactieve workshop leiden over beelddenken in Zevenaar. Is dat bij jou in de buurt?

Geef een reactie

Jouw e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *