Pubers: gevoelsmensen
Maar voor de goede lezers onder jullie hier eerst nog wat opmerkelijke citaten over het puberbrein: ————————————————————————————————————————————-
“Onze jeugd heeft een sterke hang naar luxe, heeft slechte manieren, minachting voor het gezag en geen eerbied voor ouderen. Ze spreken hun ouders tegen, houden hun mond niet in gezelschap en tiranniseren hun leerkrachten.”
Zijn deze woorden typerend voor onze tijd? In een artikel uit de Vlaamse krant “De Morgen” van 3 maart 2019 wordt hier Socrates geciteerd, woorden uit maar liefst de vijfde eeuw voor Christus!
En toch, is er dan niets veranderd? In Nederland is er een gerespecteerde ‘survivalgids’ voor ouders gepubliceerd over pubers, een geactualiseerde versie van een eerdere bestseller van Yvonne van Sark en Huub Nelis onder de titel: “Het nieuwe puberbrein binnenstebuiten”.
Context
Volgens deze auteurs is het brein van een puber op zich niet veranderd, maar de context waarin hij opgroeit is in niets te vergelijken met vroeger. Hij kan 24 uur per dag online, heeft meer te besteden dan zijn ouders indertijd en meer vrijheid dan de generaties voor hem.
Het lijkt dan ook alsof jongeren sneller volwassen zijn. Jonge pubers weten nu al dingen waar vorige generaties pas achter kwamen op het einde van hun puberteit. Ze weten vaak meer over seks, drank en drugs dan hun ouders. Ze wekken de indruk minder naïef te zijn en te weten wat er in de wereld te koop is. Ze vormen een ogenschijnlijk zelfverzekerde generatie die alles afweet van nieuwe media en technologie. Alles duidt erop dat voor het eerst in eeuwen een nieuw soort jongere rondloopt.
Onzekere volwassenen
Het gevolg is dat volwassenen onzeker geworden zijn in hun rol van opvoeder, vindt Van Sark. “Het autoritaire opvoedingsmodel uit de twintigste eeuw maakte tien jaar geleden plaats voor een onderhandelingsmodel. Kinderen kregen meer ruimte, vrijheid en verantwoordelijkheid om zichzelf te ontwikkelen en keuzes te maken.”
Niet alleen ouders dachten er zo over, ook het onderwijssysteem werd in die zin gemoderniseerd. Er kwam meer ruimte voor zelfstandig leren en eigen keuzes maken.
Nood aan structuur en kaders
Maar in de laatste jaren zagen onderzoekers een kanteling: er werden steeds meer vragen gesteld bij die vrijheden van pubers. Kunnen ze er wel mee omgaan? Mogen we al die verantwoordelijkheid wel bij hen leggen? Moet er toch niet wat meer gestuurd worden? Van Sark: “Wie goed kijkt, ziet dat er in de opvoeding net iets anders nodig is dan loslaten. Tot 12 jaar hebben kinderen veel zorg nodig en moeten we hen goed begeleiden. En daarna eigenlijk nog veel beter.”
Het is volgens haar een mythe dat pubers goed kunnen omgaan met al die vrijheid. Pubers hebben, misschien nog meer dan jonge kinderen, net veel nood aan structuur en kaders. Terwijl de huidige samenleving hen vooral veel vrijheid, keuzemogelijkheden en complexiteit biedt. A disaster waiting to happen.
(wordt vervolgd)
